Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emekli olabilmek için çalışan kişilerin sadece yaşını beklemesini değil, aynı zamanda primlerini doldurmasını ve sigorta girişine denk gelen hizmet süresini de tamamlamasını istiyor. Ancak bazı meslekler, istisna içerisine alınarak, erken emeklilikten yararlandırılıyor.
Erken emeklilik kapsamında çeşitli istisnalar sağlayan SGK, malulen emekliliğe ek olarak yıpranma payı ödemesiyle de bazı meslek gruplarına sahip olan kişilerin erken olmasını sağlıyor. Bu meslek gruplarının ise İş Kanunu’nda belirlenen “ağır” ya da “riskli” ibaresini taşıması gerekiyor.
SGK, Yıpranma Payı Ödemelerini Artırıyor
Hizmet alanlarında “itibari hizmet süresi” ve “fiili hizmet süresi zammı” gibi isimler ile de bilinen yıpranma payı, SGK’nın kişinin ağır işlerde çalışmasına karşılık olarak ödediği ek primleri ifade ediyor. Bu primlerin ödenmesiyle doldurması gereken prim sayısına ve hizmet süresine daha çabuk ulaşan çalışanlar, diğer mesleklere sahip olan kişilere göre daha erken emekli olabiliyor. Yıpranma payından yararlanabilmek için İş Kanunu’nda belirlenen meslek gruplarına mensup bir şekilde yaşamını kazanma şartı aranıyor.
Yıpranma Payı Sadece Belirli Meslekleri İcra Edenlere Ödeniyor
Kanun kapsamında “ağır” sınıf olarak nitelendirilen mesleklerde çalışanların almaya hak kazandığı yıpranma payı kapsamında, SGK kişi adına ek primler ödediği için bu kapsamdaki meslekleri icra edenler erken emekli olma hakkını da elde ediyor. En az üç ay fark eden emeklilik sürecinde meslek türüne göre, bu fark yıl bazında da gerçekleşebiliyor. Bu kapsama giren mesleklerin başında ise; maden çalışanları geliyor. Maden çalışanlarına ek olarak; insan sağlığına yönelik olan meslekler (hemşirelik, eczacılık gibi), ceza infaz kurumunda yapılan meslekler, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nde yasa organında üye olanlar ve bakanlık yapanlar, basın ve gazetecilik sektöründe çalışanlar, TRT’de çalışıp iş tanımında “haber” kavramı yer alan kişileri, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) personelleri, itfaiyeciler, Emniyet ve diğer kolluk kuvvetlerine mensup personeller, sualtı ve ya su üstünde çalışan ve basınçtan etkilenen işler yapan kişiler, radyoaktif ve radyoiyonizan kullanılan meslekleri icra edenler, asit üretimi yapan tesislerin çalışanları, termik santralde görevli olanlar, kurşun ve arsenik kullanarak mesleğini yapanlar, cıva üretiminde çalışanlar ile döküm, alüminyum, demir çelik, çimento, cam, kok gibi fabrikalarda görevli olan kimseler yıpranma payından yararlanabiliyor.