Dünya Bankası’nın raporun göre TL’deki yaşanan değer kaybının dövizdeki borcu arttırdığını dolar borçlanmalarını arttırdığını ve KÖİ projesinin bütçeyi zorlayacağını açıkladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 29 Mart akşamı yaptığı açıklamalarda “2024 yılının Kamu Özel İşbirliği projesinin hazineye olan yükünün neredeyse sıfırlayacağını” dile getirdi. Fakat Dünya Bankası’nın yayınlanan son raporuna göre Türk Lirası’nın değer kaybı ile KÖİ projeleri ile alakalı yükümlülüklerin artacağını söyledi.
“KÖİ projelerinin garantileri dolar üzerinden, oysa bu projelerin kullanım ücretleri Lira bazında yükseliyor. Yükümlülüklerin hayata geçmesi ile bu projeler Türkiye’nin mali dengeleri üzerinde baskı oluşturuyor” diye bahsedilen raporda, Türkiye’nin KÖİ projelerinde 77.9 milyar dolara vardığını söyleyen yatırım portföyünün GSYİH için yüzde 10.3’üne denk geldiğini raporda belirtti.
Belirtilen raporda projelerin Türk Lirası’nın değer kaybı ile bütçedeki yükünün daha fazla artacağını rapordaki şu verilerle söyledi. “KÖİ sözleşmelerinde devletin kontratla sabitlemiş kullanıcı sayısı garantileri ve döviz kuru kaybından kaynaklanan fark ödemeleri ile leasing ödemelerinin kamu maliyesi üzerinde oluşturduğu baskı giderek artıyor. 2019’da KÖİ ödemelerinin merkezi bütçe içindeki payı yüzde 1.2 iken, bu oran 2022’de yüzde 2.4’e çıktı. Lirada yaşanan keskin değer kaybının bütçe üzerindeki KÖİ yükünün resmi projeksiyonların oldukça üzerinde olacağı görülüyor.”
Yükümlülüklerin Artışından Kaynaklı
Artan yükümlülükler ile TL’deki değer kaybının döviz üzerinden borç stoğunu arttırdığı ve borçlanmayı yükselttiğine ve KÖİ projelerindeki garantiliklerin getireceği yükümlülükleri yükselttiğini belirtiyor.
Dünya Bankası’nın raporunda özel sektör ve kamu sektörünün projelerini ve bankaların riskini de yükseldiğini söylüyor. Makro finansal gelişimler ile kredi yapılandırmalarının arttığını söyleyen raporda Türk Lirasındaki kayıptan belli sektörlerde yük olduğunu dile getirdi.