Olağanüstü haller olağan hale getirilerek kapalı kapılar arkasında 29 dev ihale verildi!
2019 yılında Türkiye’de kamu kurumları 100 milyon lira üzeri 66 ihale açtı. Toplam değeri 19.2 milyar lirayı bulan dev ihalelerin sadece 32’si açık ihale usulüyle şeffaf gerçekleşti. 5 ihale “belli istekliler arasında”, tam 29 ihale ise “21B-Pazarlık” usulüyle kapalı kapılar arkasında istenilen firmalara verildi.
Kamu İhale Kanunu’nda deprem, sel gibi olağanüstü hallerde mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla öngörülen “21/B-Pazarlık Usulü”nü kullanarak tanıdık şirketlere verdiği 100 milyon TL üzeri ihalelerin bedeli 9.2 milyarı aştı. Bu 9.2 Milyar TL sadece belirtildiği gibi 100 Milyon TL’nin üzerinde açılan ihaleler. Eğer 100 Milyon TL’nin altında yapılan irili ufaklı ihalelerde göz önünde bulundurulduğu zaman bu rakam çok daha fazla çıkıyor.
OLAĞANÜSTÜ HALLER OLAĞAN HALE GELDİ
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 2001 krizinin ardından, saydamlık, hesap verilebilirlik gibi uluslararası standartlara ve AB müktesebatına uygun olması amacıyla hazırlandı ve 2003 yılında yürürlüğe girdi. Aslında çıkarıldığında, ilkeler ve prensipler açısından ideale yakın bir kanunken, 200’e yakın değişiklik yapılarak delik deşik hale getirildi. İstisnalar neredeyse olağan hale geldi.Kanunda kamuoyunun davet usulü olarak bildiği, istisnai pazarlık usulünün uygulanabilmesi için kanunun 21’inci maddesinin (b) bendinde belirtilen haller subjektif yorumla neredeyse tüm ihalelerde kurtuluş reçetesi olarak kullanılmaya başlandı.
21. madde şöyle:
Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık usulü ile ihale yapılabilir:
“b” Bendi: “doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen haller…”
PAZARLIK USULÜ İLE İHALE ALAN ŞİRKETLER
