Çalışma hayatı içerisinde bulunan vatandaşların temel amacı, sigortaya tabi tutulan prim gün sayısını doldurması ve ardından emekli hayatına başlaması oluyor. Ancak her geçen gün yükselen yaş, emekliliği neredeyse imkansız hale getirmiş bulunuyor.
Her zaman çalışma hayatında işler yolunda gitmeyebiliyor. Özellikle yaşanan iş kazaları ya da çeşitli nedenler ile iş yaşamından mahrum kalan ve çalışma gücünü kaybetmiş olan vatandaşların yasalarca erken emekli haklı bulunuyor. Bu erken emekli hakkından yararlanmak isteyen vatandaşların ise, tek bir belge ile başvuru yapması yetiyor.
Tek Şart, 10 Yıl Sigortalılık
Çalışma hayatında yaşanan aksaklıklar nedeniyle çalışma hayatına devam edemeyen vatandaşların gelir kaybını oluşturmak için oluşturulmuş olan malulen emeklilik hali, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 25. maddesinde tanımlanıyor. Bu maddeye göre, çalışma hayatı devam ederken; çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybeden SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı’na tabi olarak çalışan herkes malulen emekli olmaya hak kazanıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nca (SGK) yetkilendirilen sağlık kuruluşlarından malullük durumunu belgeleyen kişilerin yararlanabileceği malulen emeklilik hakkında tek şart, malul hali oluşmadan önce söz konusu kişini en az on yıldan beri sigortalı olması ve toplam 1800 gün prime sahip olması gerekliliği oluyor. Öte yandan malulen emekli hakkından yararlanmak isteyen Bağ-Kur’luların geçmişe dönük prim borcunun bulunmaması gerekiyor.
Malul Aylığı Hesaplama Formülü
Geçirdiği herhangi bir kaza ya da hastalık nedeniyle malulen emekli olan vatandaşların emekli maaşları da diğer sigorta kollarında çalışan vatandaşlardan farklı olarak hesaplanıyor. Prim gün sayısı 9000 günden az olanlar için 9000 gün üzerinden, 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden emekli aylığı alan Emekli Sandığı ve Bağ-Kur’a bağlı olan malulen emekli olanların SSK üzerinden emekli olduğu durumlardaysa hesaplanan prim sayısı değişiklik gösteriyor. Kanun kapsamında SSK’ya bağlı olarak hizmet verdikten sonra malulen emekli olan bir vatandaşın 9000 prim gün sayısı 7200 günden hesaplanarak, maaşı bağlanıyor. Öte yandan malullük durumu da maaşı etkiliyor. Örneğin; başka birinin sürekli bakımına muhtaç olan malulen emekliler için ödenen emekli maaşı, aylık bağlama oranı üzerinden 10 puan daha artırarak, ödeniyor.