Çalışma hayatının yoğun temposu içerisinde yorulan vatandaşların en büyük hayallerinden biri de erken emeklilik oluyor. Öyle ki bir süredir beklenen Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasa tasarısı da bunun en somut kanıtlarından biri olarak Türkiye’nin sıcak gündemlerinden birini oluşturuyor. Öte yandan bazı formülleri uygulayan vatandaşlar, pek çok vatandaşa göre daha erken emekli olabiliyor.
Emekliliğe esas olan detayların başında yaş, prim ve çalışma günü yer alıyor. Tüm hepsini bir arada isteyen Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bu şartları yerine getiren vatandaşları anında emekli ediyor. Ancak, çeşitli nedenler ile prim ile gün sayılarını yerine getirememiş olan vatandaşların yararlanabileceği pek çok borçlanma formülü bulunuyor.
Sigorta Girişi Erken Emekliliği Etkiliyor
Emeklilikte en önemli detaylardan biri sigorta başlangıç tarihi oluyor. Bilimsel olarak uzayan insan yaşamı, pek çok devlet tarafından yasalara da işlenerek, emekli yaşının ileriye atılmasına neden oluyor. Bu bağlamda Türkiye’de şu an için emeklilik yaşı kadınlarda 60 iken; erkeklerde 65 olarak belirlenmiş bulunuyor. Bu kapsamda sigorta girişi özellikle 9 Eylül 1999 tarihinden önce yaptıran vatandaşlar, 15 yıllık hizmet süresi ve 3600 prim günü şartını sağladıktan sonra herhangi bir yaş beklemeden emekli olmaya hak kazanıyor.
Borçlanmalar Erken Emekliliğin Önünü Açıyor
Sigorta girişi geç olan vatandaşların da çeşitli borçlanmalar gerçekleştirerek, erken emekli olması mümkün oluyor. Borçlanmaların en bilindikleri arasında ise, erkekler için askerlik kadınlar için doğum borçlanması yer alıyor. Bu süreleri dışarıdan ödeme yöntemi ile ödeyen vatandaşlar, askerlik ve doğum yaptıkları süreyi prim ve gün sayısına ekletebiliyor. Bu bağlamda kadınlar en fazla 3 çocuk için toplamda 2760 gün prim ödeyebiliyor. Doğum borçlanması emekliliği 6 yıl öne çekerken; askerlik borçlanması vatandaşları 2 yıl daha erken emekli yapabiliyor.
En popülerleri doğum ve askerlik borçlanması olsa da vatandaşların yararlanabileceği pek çok sayıda borçlanma bulunuyor. Bunlardan biri olan yurtdışı borçlanması, vatandaşların yurtdışında çalıştığı süreyi borçlanma olarak Türkiye’de çalışmış gibi sağlaması oluyor. Madencilik, askerlik, polislik, gazetecilik, itfaiyecilik ve kanunda sayılan diğer zor meslek gruplarına mensup olanları da yıpranma payı elde ederek, erken emekliliğe hak kazanan vatandaşlar arasında yer alıyor. Kamu çalışanları, ücretsiz izinlerini borçlanmaya saydırabiliyorken; özellikle avukatlar ve doktorlar staj süreleri üzerinden borçlanma gerçekleştirebiliyor. Seçim kanunları gereği görevlerinden istifa edenler, istifa ettikleri tarihten seçimin yapıldığı tarihi takip eden aybaşına kadar borçlanma usulü ile prim ve gün sayılarını artırabiliyor. Öte yansan çeşitli sağlıksal nedenler ile iş gücünün yüzde 60 ve daha fazlasını kaybeden vatandaşlar da malulen emeklilik hakkı ile erken emekli olabiliyor.
-
-
-
-
-
-
-
-
