Ek göstergenin tamamlanmasının ardından erken emeklilik için harekete geçen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemeyi masaya yatırmaya başladı. EYT ile ilgili düzenlemenin kapsamı merak ile takip edilirken; erken emeklilik için bulanacak olan formüller de büyük bir merak konusu oldu. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) halihazırda bazı şartları yerine getiren çalışanlara erken emeklilik hakkını şu anda da sağlıyor olması erken emekliliğin şartlarını vatandaşlara merak ettirmeye başladı.
SGK’nın belirlediği kuralların yasalaştırmasına göre, emekli olmak isteyen kişilerin çalışma yılı, yaşı ve prim gününü bir arada sağlaması gerekiyor. Ancak bu üç şartı sağlayan kişiler, emeklilik hakkını hak ediyor. Bu kapsamda bazı kişilerin primlerini artıracak şanslar tanıyan SGK, erken emekliliğin de önünü böylelikle açıyor. Primleri artıracak borçlanmak, yıpranma payının yanı sıra kısmi olarak emekli olarak da erken emeklilikten yararlanmak mümkün oluyor.
Kısmı Emeklilik, Borçlanmalar ve Yıpranma Payı Erken Emekliliğin Önünü Açıyor
Erken emekliliğin önünü açan temel formüllerden biri borçlanmalar oluyor. Doğum borçlanmalarından askerlik borçlanmalarına; staj borçlanmalarından yurtdışı çalışmalarının borçlanmalarına kadar pek çok farklı kademede gerçekleştirilebilen borçlanmalar için vatandaşların SGK’ya başvurması ve yaptığı borçlanmaların tutarlarını kendilerinin ödemesi gerekiyor. Üç çocukta 6 yıla kadar doğum borçlanmasıyla erken emekli olabilen kadınların yanı sıra erkekler de askerlik borçlanmalarıyla en az 1 yıl emekliliklerini öne çekebiliyor. Borçlanmaların yanı sıra 10 yıl yani 3600 günü tamamlayıp kısmi yaştan emeklilik hakkı da hala devam ediyor. Burada ise, kişinin sigorta tarihi önemli oluyor. Sigorta girişi 8 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar bu emeklilik türünden yararlanabiliyor. Emekliliği öne çeken bir diğer yöntem ise, yıpranma payı denilen Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ) oluyor. Yasada tarif edilen işlerde 12 ay çalışan vatandaşlara 15 ay sigorta yatmasını sağlayan bu formül de erken emekliliğin önünü açıyor.
Yasada Belirtilen Mesleklere Sahip Olanlar Yıpranma Payından Yararlanıp Erken Emekli Olabiliyor
5510 sayılı Yasa’nın 40. maddesinde bulunan meslek dallarına sahip olan kişilerin yararlanabileceği yıpranma payları, normal sigortaya ek olarak 90 gün ila 180 gün arasında ödeniyor. Bu kapsamda işleri ağır ve riskli olan meslek gruplarına yıpranma payı ödenirken; sadece sektörde değil, yasanın tarif ettiği işi yapmak gerekiyor. Yani demir fabrikası çalışanları yıpranma payından yararlanabiliyorken; bu fabrikanın yemekhanesinde çalışanlar değil, izabe fabrikalarında cevherin demire çevrilmesi işleriyle boru fabrikalarının fırın ve döküm dairelerinde yapılan işlerde çalışanlar yıpranma payından yararlanabiliyor. Dolayısıyla bu sınıra dikkat etmek gerekiyor.
- 2024 yılı Kıdem Tazminatı Tavanı Ne Kadar?
-
-
-
-
-
-
-
